Hoe komt het toch dat tegenwoordig zoveel mensen last hebben van faalangst? En hoe komt het dat kinderen van gescheiden ouders zo vaak worstelen met hun ontwikkeling. Ze worden meer ontzien, want ze hebben al zoveel meegemaakt. We willen daarom niet te streng voor ze zijn en geven ze graag extra complimentjes.
En toch…Het lijkt wel hoe meer complimenten we onze kinderen geven, hoe groter hun faalangst of desinteresse worden…
En dat is ook zo
Wil je weten waar dat vandaan komt en wat je eraan kunt doen? Lees dan vooral verder en laat je verrassen. De uitkomst is wellicht heel anders dan je had verwacht….
En laat dat nou exact de reden zijn dat ik deze blog schrijf.
Geen enkele ouder is erop uit zijn kind onzeker te maken
Of prestaties te beperken door hun af te houden van leren. Integendeel, we willen er juist alles aan doen om onze kinderen succesvol te maken. Daarom ben ik ervan overtuigd dat je dit graag wilt lezen.
Hoe werkt dat dan?
Om te beginnen neem ik je graag mee terug in de tijd. Tot een paar jaar geleden ademde ik zelf bijna faalangst. Als kind was ik erg verlegen, een echte pleaser, onzeker en daarmee ontzettend bang om fouten te maken. Fouten waren voor mij onverdraaglijk. Vragen durfde ik vrijwel niet. Wat als het een domme vraag zou zijn?
Stel je voor dat iedereen me dom zou vinden… Ik was de hele dag bezig om me maar zo slim mogelijk voor te doen. Als ik iets echt niet begreep, deed ik alsof het me niet interesseerde. En ik deed er vooral geen moeite voor. Zeggen dat ik ergens geen zin in had was altijd nog beter dan toegeven dat ik het niet kon.
Complimenten
Thuis en op school kreeg ik complimenten genoeg, daar lag het niet aan. Er werd me verteld dat ik bepaalde dingen goed kon. Dat het knap was dat ik iets zo snel geleerd had. Bij iets nieuws werd gezegd dat ik het vast wel zou kunnen omdat iedereen het kon. Als ik iets niet durfde werd ik aangemoedigd met “ik weet dat je het kan”.
Wat is er dan mis met dat soort opmerkingen?
Waar gaat het fout?
De achterliggende boodschap die een kind uit dit soort complimenten haalt is anders. Een kind haalt daar het volgende uit: “Als ik het niet snel leer, ben ik niet slim.” “Als iedereen het kan en mijn lukt het niet, dan moet ik wel heel erg dom zijn.” “Als ik het niet kan dan is iedereen heel erg teleurgesteld in mij.”
Ik was daardoor altijd een strijd aan het voeren. Om maar te bewijzen dat ik niet dom was. Daarmee hield ik mijn onzekerheid ook in stand. En niet alleen op school. Ook later in mijn werk en in relaties. En dan gaat het allang niet meer alleen over dom of slim. Het gaat vooral over acceptatie of afwijzing. En het stond mijn ontwikkeling in de weg.
Dat is precies wat er gebeurt in veel gezinnen die uit elkaar gevallen zijn.
Juist omdat de nieuwe situatie ervoor zorgt dat kinderen extra bevestiging nodig hebben. Extra op zoek zijn naar verbinding met hun ouders. Veranderingen spannend vinden.
Volwassenen en kinderen die zich hierin herkennen, maken het vooral voor zichzelf heel zwaar. Vooral als ze het gevoel hebben dat ze falen. Dat klinkt misschien onaardig, maar dat is wel hoe het werkt. Gaat het even niet zo lekker, dan voelen ze zich zo slecht dat hun situatie daardoor ook steeds slechter wordt. Gedachten als “ik wordt tegengewerkt”, “anderen zijn erop uit mij kapot te maken” en “het leven is oneerlijk” worden vaak genoemd.
Hoe komt dat dan?
Deze mensen zetten zichzelf vast met hun manier van denken. Ze hebben wat we noemen een statische mindset. En die mindset wordt al heel vroeg gevormd. Als wij onze kinderen complimenten geven die gericht zijn op talenten (“wat kan je dat goed”) of intelligentie (“wat ben jij slim”) dan werken we in de hand dat ze faalangst zullen ontwikkelen. Ze gaan hun prestatie of mate van intelligentie aan hun persoon koppelen. Dit zorgt ervoor dat ze zich afgewezen voelen als ze een keer iets niet kunnen. Want als succesvol zijn samenhangt met slim zijn, dan betekent falen dat je dom bent….
Mag ik dan geen complimenten meer geven?
Uiteraard is het goed om complimenten te geven. En fijn om ze te ontvangen. Het is alleen zaak om goed te overwegen wat je je kind wilt meegeven. Welke boodschap je onbewust afgeeft.
Wil je je kind behoeden voor faalangst?
Dat kan!
Er bestaat ook een andere manier van denken; de op groei gerichte mindset.
Dit zijn mensen die elke uitdaging verwelkomen en ervan overtuigd zijn dat je van fouten alleen maar kunt leren. Dat je alles kunt leren wat je maar wilt, zo lang je er maar tijd en moeite in wilt steken. De meeste (langdurig) succesvolle mensen zijn gekomen waar ze nu zijn door de moeite te willen nemen om nieuwe dingen te leren, uitdagingen aan te gaan. En weet je wat het mooie is? Jij kunt dat ook.
Je hebt invloed op de mindset van je kinderen. Je kunt leren hoe deze te veranderen. Ook als je volwassen bent. Het kost dan alleen wat meer tijd en moeite ;-).
Wil jij je kind nu al helpen om straks faalangst te voorkomen?
Weersta dan de verleiding om je kind complimenten te geven die wijzen op zijn intelligentie, talent of moeiteloosheid waarmee hij dingen doet (bv. hoge cijfers halen). Ik weet het, het is heel verleidelijk. Vooral omdat het op korte termijn lijkt te werken. Je kind voelt zich trots. Maar vergeet niet dat dit maar kort duurt. Op het moment dat ze op iets lastigs stuiten, worden ze onzeker en verdwijnt hun motivatie.
Als je op een constructieve manier wilt prijzen, complimenteer dan hun doorzettingsvermogen, mate van oefening en bewonder hun inzet en keuzen.
2 Voorbeelden:
“Iedereen leert op een andere manier, laten we blijven zoeken naar een manier die voor jou werkt.”
“Dat huiswerk was zo veel en zo moeilijk. Ik bewonder de manier waarop je je hebt geconcentreerd en het hebt afgemaakt.”
Anderen
Let daarnaast goed op hoe jij over anderen praat. Als je je kind de juiste complimentjes geeft, maar je praat in zijn bijzijn over anderen met een vaststaand oordeel (“hij is zo stom als…”), doe je al je goede werkt teniet. Je kind neemt dan alsnog die statische mindset van je over.
Wil je weten welke mindset jij hebt? Download hier een handig overzicht met de kenmerken én tips die helpen je statische mindset te veranderen.
Ik vind het leuk om te lezen wat je ervan vindt en welke inzichten je hebt gekregen.
Wil je hier meer over weten? Super! Laat het me vooral weten in de reacties hieronder of door vrijblijvend contact met me op te nemen. Je kunt hier ook meer over leren in een van mijn workshops of middels 1-op-1 coaching.
Warme groet, Aline
Geef een reactie